درب خزانه بانک در واقع به مکانی اطلاق می شود که جای امنی برای پول های نقد، دارایی های ارزشمند، اسناد و سوابق، و یا حتی اوراق بهادار محسوب می گردد. خزانه در واقع محل امنی است که از دیوارهای محکم و ایمنی بهره گرفته و دارای دربی با خصوصیاتی مخصوص به خود بوده که از قفل های پیچیده بهره می برد و نام آن را اصطلاحا "درب خزانه" گذارده اند. فناوری های بکار گرفته شده در خزانه ها به مرور زمان رشد کرد و هر چقدر سارقان از فن آوری های جدید جهت گشودن آن بهره گرفته اند، طراحان و سازندگان آن نیز از تکنولوژی ای بهتر از قبل در ساخت آن بهره برداری نموده اند.
درب خزانه مجهز به سیستم ضد سرقت
امروزه خزانه ها از سیستم های ضد سرقت پیشرفته استفاده کرده و بر روی آن ها آژیر هشدار های بسیار مدرنی تعبیه شده است (مخصوصا بر روی درب خزانه). حتی می توان به جرات گفت برخی از مدل های خزانه (بخصوص درب خزانه) حتی در اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 بقدری خوب ساخته شده اند که حتی امروزه نیز بسختی با وجود تمامی وسائل و تکنولوژی های مدرن می توان موفق به گشودن آن ها شد.
البته نباید فراموش کرد که فن آوری های ساخت ساختمان نیز امروزه پیشرفت های بسیار بیشتری نسبت به یک صد سال پیش را تجربه کرده است، امروزه حتی سالن های غذا خوری رستوران ها نیز از فن آوری هایی بهره می برند که تقریبا میزان احتمال تخریب ناگهانی آن را به صفر می رساند، حال چه رسد به فن آوری های ساخت خزانه و یا درب خزانه. معمولا در قرن قبلی دیواره های خزانه ها را با ضخامتی در حدود 1 پا می ساختند و از آن مهم تر درب های خزانه ها را با ضخامتی در حدود 3.5 پا می داشتند.
حتی به جرات می توان ادعا کرد در آن دوران، درب گاوصندوق حداقل 1 تن وزن داشت، زیرا از مصالحی همچون فولاد و بتن در آن استفاده می شد. با این حال، امروزه با پیشرفت های بسیاری که در علومی همچون فنآوری های ساخت و ساز ساختمان، متالورژی مواد و بسیاری از شاخه های دیگر بوجود آمده است، درب خزانه و یا دیواره های خزانه ها از موادی به مراتب سبک تر ساخته می شود که در عین حال میزان سختی و مقاومتی به مراتب بیش از درب خزانه های یک قرن پیش را دارا می باشند.
تاریخچه درب خزانه
نیاز به داشتن فضایی با ساختاری مقاوم سال ها است که در تاریخچه بشر وجود دارد. بحث از ساختن فضایی ایمن نخستین بار با ساخت قفل مطرح گردید، نخستین قفل در کشور مصر باستان ابداع شد. سیستم ساخت قفل توسط رومیان باستان تا حدودی پیشرفت نمود و رومیان موفق گردیدند تا فقل های پیچیده تری را طراحی نمایند.
این قفل ها دارای شیار ها و زبانه های بیشتر و پیچیده تری بوده و فرایند گشودن آن ها تا حدودی مشکل تر می بود. به مرور زمان، صنعت قفل سازی در کشور های هندوستان، روسیه و چین پیشرفت های بیشتری را تجربه کرد، و حتی چشم جهانیان به قفل های ترکیبی نیز روشن گردید.در ایالات متحده نیز تا قرن نوزدهم، بانک ها از گاوصندوق های آهنی ای بهره می گرفتند که همگی دارای قفل و کلید هایی محکم بودند.
مشکل امنیت بانک ها و گاوصندوق ها
با ماجرای جستجوی طلا در سال 1849، و داغ شدن تب یافتن طلا، همین مشکل عدم امنیت بانک ها و گاوصندوق ها باعث شد تا دزدی و سرقت رواج بسیار زیادی بیابد. سارقان موفق می شدند تا با تبر و یا حتی پتک به راحتی درب های گاوصندوق های بانک ها را باز نمایند. حتی گاوصندوق ها به قدری کوچک و سبک بودند که سارقان موفق می شدند به راحتی در صورتی که قادر به گشودن آن ها نیز نمی شدند، آن ها را از پنجره به بیرون منتقل نمایند، و سپس به مکان امنی رفته و سر فرصت درب گاو صندوق را به راحتی باز نمایند. این مسائل و مواردی دیگر همگی باعث گردیدند تا بانک ها از طراحان و سازندگان گاو صندوق ها تقاضای تولید گاو صندوق هایی با استحکام و دوام بیشتر و همچنین اندازه بزرگ تر و وزنی به مراتب بیشتر را نمایند.
نقطه ضعف گاوصندوق های دارای قفل و کلید
این بود که سوراخ مخصوص کلید باعث می شد تا سارقان این فرصت را پیدا نمایند تا در این فضا دینامیت قرار داده و با کمک انفجاری مناسب درب را باز نمایند. این امر باعث گردید تا بانک دار ها به جای قفل و کلید برای گاو صندوق های خود از کلید های Yale برای گاو صندوق های خود بهره ببرند، ولی مجددا سارقان پس از مدت اندکی، به فن باز کردن این مدل از قفل ها نیز واقف گردیده و به راحتی درب این مدل از گاو صندوق ها را نیز می گشودند. سپس نوبت به قفل های ترکیبی ای جدید رسید، ولی باز هم سارقان یاد گرفتند که با درل کردن قفل ها را سوراخ کرده و به راحتی قفل های ترکیبی را نیز باز نمایند. کم کم سارقان دیگر اقدام به ربایش مدیر بانک کرده و از طریق تهدید وی با آسایش بیشتری اقدام به ربایش منابع بانکی نمودند.
قفل های ضد سرقت
پس از این بود که جیمز سارجنت موفق شد نوعی قفل ترکیبی اختراع نمایند که به یک تایمر مجهز بود، نام این مدل از قفل ها را قفل های ضد سرقت گذارند. بنابراین، به کمک این قفل های جدید، درب های خزانه تنها زمانی می توانست باز شود که زمان تعیین شده بر روی قفل آن رسیده باشد، با این اختراع دیگر سرقت مدیران بانک نیز نمی توانست سبب باز شدن درب های خزانه ها گردد. این مدل از قفل ها کم کم از دهه 1870 بود که در ایالات متحده رواج یافت.
این اختراع سبب گردید تا میزان سرقت مدیران بانک کاهش یافته ولی مجددا پس از مدتی، سارقان نیز متوجه شدند که نقطه ضعف این مدل نیز انفجار گاو صندوق یا خزانه می باشد.
یکی از راه های گشودن این درب خزانه ، استفاده از یک میله برای قرار دادن در فضای میان درب خزانه و دیواره آن بود. پس از مدتی، مجددا درب خزانه ها نیز پیشرفت کرده و دیگر امکان دیلم زدن میان فاصله درب خزانه و دیواره از میان رفت. البته این باعث ناامیدی سارقان نگردیده و روش مقابله با این مدل از درب خزانه نیز خیلی زود پیدا شد، آن ها بوسیله میله و یا چیزی نوک تیز در بدنه درب یا دیواره شکافی ایجاد کرده و سپس داخل شیار را دینامیت قرار می داند، البته بعد ها از نیتروگلیسیرین نیز برای این کار استفاده نمودند. البته طراحان نیز بیکار ننشسته، و موفق به طراحی خزانه و گاو صندوق هایی شدند که جایی برای تعبیه نیتروگلیسیرین بر روی خزانه یا گاو صندوق باقی نماند.
استفاده از درب خزانه ها در بانک ها
تا دهه 1920، دیگر تقریبا هیچ بانکی نبود که در حال استفاده از گاو صندوق باقی مانده باشد، بلکه به جای آن شروع به استفاده از خزانه هایی نموده بودند که بسیار عظیم الجثه، سنگین و دارای درب خزانه هایی با وزنی بسیار زیاد بودند که نه تنها در برابر سارقان مقاومت می نمودند، بلکه در برابر آسیب های طبیعی ای همچون طوفان، سیل، زلزله و مواردی از این دست نیز مقاومت داشتند. علارغم تمامی نکات مثبتی که این مدل از گاوصندوق های جدید که خزانه نامیده می شدند داشتند، ولی مجددا سارقان نیز یاد گرفتند که می توان از مشعل های هوا برش برای سوراخ کردن قسمت ورودی آن ها استفاده نمایند.
نقط ضعف درب خزانه
نخستین بار استفاده از هوا برش در قرن 20 و دقیقا در سال 1907 بود که آغاز گردید، در طی جنگ جهانی اول گسترش بسیار زیادی پیدا نمود. سارقان تنها در طی یک سال (1924) موفق گردیدند تا بیش از 200 بانک را به همین ترتیب سرقت نمایند. پس از این رویدادها، تولید کنندگان نیز موفق شدند تا دو لایه ساخته شده از آلیاژ مس را در دو طرف بیرونی و درونی درب خزانه بصورت ساندویچی بکار بگیرند.
به این ترتیب به محض این که سارقان با هوا برش بر روی سطح درب خزانه سوراخ ایجاد می کردند، این مس ها ذوب شده و بلافاصله پس از خاموش کردن هوا برش سطح سوراخ را پر می کردند. با ابداع این روش، میزان سرقت ها بشدت کاهش یافت، و تا انتهای دهه 1920، سارقان راه حل این مشکل را پیدا ننمودند. این موش و گربه بازی سارقان و طراحان گاوصندوق به سنسور های حرارتی، حس گر های حرکتی، و هشدارهای سرقتی نیز سرایت یافت. سارقان بانکی حتی به پیشرفت هایی دست یافته اند که از طریق آن ها قادرند حتی طرز کار سیستم های درب خزانه را نیز شناسایی نمایند. البته نباید این حقیقت را نیز نادیده گرفت که با تمامی این حرف ها، میزان آمار سرقت های بانکی در این سال ها به شدت کاهش یافته است، ولی باز هم سارقان همچنان در صدد یافتن راه های مقابله ای با فن آوری های جدید می باشند.